Европа се подели околу барањето на издавање потерница за Нетанјаху

И покрај тоа што израелските политичари од сите страни остро го прекорија барањето на Меѓународниот кривичен суд (МКС) за налог за апсење на неговите највисоки функционери, реакциите на европските лидери се поделени.

Обвинителот на МКС Карим Кан во понеделникот поднесе барања за апсење на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и водачот на Хамас Јахја Синвар, како и командантот на военото крило на Хамас и министерот за одбрана на Израел, наведувајќи ги наводите за воени злосторства и злосторства против човештвото извршени во Израел и државата Палестина.

„Злосторствата извршени во Газа мора да се гонат на највисоко ниво, без оглед на сторителите“, напиша белгискиот министер за надворешни работи, Хаџа Лахбиб, во изјавата Икс, нагласувајќи ја поддршката на Белгија за работата на МКС.

Словенечкото Министерство за надворешни работи издаде соопштение во сличен тон, во кое се наведува дека воените злосторства и злосторствата против човештвото извршени на израелска и палестинска територија „мора да бидат кривично гонети независно и непристрасно без оглед на сторителите“.

„Одговорноста е клучна за да се спречат злосторствата и да се гарантира мирот“, напиша Министерството.

Француското Министерство за надворешни работи соопшти дека „многу месеци предупредувало за императивот за строго почитување на меѓународното хуманитарно право и особено за неприфатливата природа на цивилните загуби во Појасот Газа и недоволниот хуманитарен пристап“, додавајќи: „Франција ја поддржува меѓународната Кривичниот суд, неговата независност и борбата против неказнивоста во сите ситуации“.

Другите водачи на ЕУ гледаа на одлуката од поинаков агол.

„Предлогот на главниот обвинител на МКС да се издаде налог за апсење на претставниците на демократски избраната влада заедно со водачите на исламистичка терористичка организација е ужасно и целосно неприфатливо“, напиша чешкиот премиер Петр Фијала.

Слична резерва изрази и австрискиот канцелар Карл Нехамер.

„Ние целосно ја почитуваме независноста на МКС“, напиша тој. „Меѓутоа, фактот дека лидерот на терористичката организација Хамас чија декларирана цел е истребување на државата Израел се споменува истовремено со демократски избраните претставници на самата таа држава е неразбирлив“.

Во Лондон, владата на Обединетото Кралство се огради од потегот на МКС.

„Оваа акција не помага да се постигне пауза во борбите, да се извлечат заложниците или да се добие хуманитарна помош и да се постигне напредок кон одржлив прекин на огнот што сакаме да го видиме“, рече портпаролот на премиерот Риши Сунак.

Преку Атлантикот, американскиот претседател Џо Бајден го нарече барањето на МКС за налози за апсење на израелските лидери „срамота“.

За разлика од сите земји-членки на Европската унија, САД не се полноправна членка на МКС.

„Што и да навести овој обвинител, нема еквивалентност – ниту една – меѓу Израел и Хамас“, рече Бајден во изјавата. „Ние секогаш ќе стоиме со Израел против заканите за неговата безбедност“.

Изјавата на МКС не ги обвинува израелските и лидерите на Хамас за идентични злосторства, иако има одредено преклопување.

Германската изјава, која дојде подоцна од другите, почнува со зборовите дека земјата го почитува судот, поздравувајќи го неговото создавање како фундаментално достигнување на меѓународната заедница, но додаде: „Истовремената апликација за налози за апсење против лидерите на Хамас од една страна и двајцата израелски функционери од другата дадоа лажен впечаток на равенка“.

Во соопштението потоа се наведуваат злосторствата извршени од Хамас и се изразува поддршка за правото на Израел на самоодбрана.

Хамас, исто така, ја критикуваше одлуката на МКС да поднесе налог за апсење на неговите членови.

Што сега?

Барањата за потерници сега ќе ги оценува предистражниот совет на МКС.

„Да бидеме јасни денес за едно суштинско прашање: ако не ја покажеме нашата подготвеност да го применуваме законот подеднакво, ако се смета дека се применува селективно, ќе создадеме услови за негов колапс“, рече обвинителот Кан од МКС во својот изјава во понеделник.

„Притоа, ќе ги разлабавиме преостанатите врски што нѐ држат заедно, стабилизирачките врски меѓу сите заедници и поединци, безбедносната мрежа кон која гледаат сите жртви во време на страдање. Ова е вистинскиот ризик со кој се соочуваме во овој момент“, рече Кан.

Според професорката Зинаида Милер, експерт за меѓународно право на Североисточниот Универзитет, одлуката на МКС да поднесе барање за налози за апсење сугерира одреден степен на сигурност дека барањата ќе успеат.

„Обвинителот нема да аплицира за потерници во оваа фаза, освен ако не беше уверен во она што го утврди досега“, изјави Милер за „Политико“.

Во исто време, тесниот фокус на наводите на поединечни функционери значи дека ќе има „ограничен капацитет за решавање на поширокиот контекст на овие злосторства, освен на начини кои директно влијаат на кривичниот процес“, рече таа.

„[Но] вреди да се внимава на ограничената природа на процесот, иако го гледаме историското значење на апликациите, особено во однос на израелските официјални лица“. (Политико)