Еден од најбогатите Словенци „на работ“: Деловни проблеми на Санди Чешко, творецот на Дормео

Само пред една година „Санди Чешко“ беше рангиран меѓу десетте најбогати Словенци со богатство од 200 милиони евра. Сега основачот на Дормео и другите брендови на групацијата „Студио Модерна“, за словенечките медиуми призна дека има проблеми во компанијата и дека доцнат платите и другите обврски на вработените.

Санди Чешко, еден од најбогатите Словенци и „крал“ на телевизиската продажба, кој со своите брендови Дормео, Делимано и Космодиск навлезе во речиси секое домаќинство во овој дел на Европа, за словенечките медиуми потврди дека е во деловни тешкотии.

– Основачот на Дормео и другите брендови на групацијата „Студио Модерна“ денеска не сакаше да биде пред камерите. Но, тој во кус телефонски разговор за нашата телевизија призна дека во компанијата има проблеми – дека на вработените им доцнат платите и другите обврски. Но, за него приказната не е завршена и до крај ќе работи напорно за опстанок на компанијата – пренесува порталот 24.ur, потсетувајќи дека пред само една година Чешко беше рангиран меѓу десетте најбогати Словенци со богатство од 200 милиони евра. Ако се “гребне“ подлабоко во минатото, Чешко стоеше уште подобро.

– За само дваесет години, „Студио Модерна“, почнувајќи од нула, прерасна во компанија со осум илјади вработени, половина милијарда евра приход со работење во дваесет земји – рече Чешко во интервју за Јутарњи лист во јули 2020 година, откривајќи дека тоа е во овој период со кој се заокружи десетгодишното излегување од сопственичката структура на „Студио Модерна“ во корист на инвестициските фондови контролирани од словенечкиот бизнисмен Дарко Хорват. Сепак, веќе следната година Чешко го купи „Студио Модерна“ од Хорват, пишува Јутарњи лист.

Деловната филозофија на основачите на „Студио Модерна“ е малопродажба на сопствени брендови преку сите можни канали, меѓу кои, барем на почетокот, клучот беше телевизијата.

Триесет години по претприемачкиот почеток на Санди Чешко, веќе никој не се сомнева дека основачот на „Студио Модерна“ во овој дел од Европа прв сфатил дека не мора да ги нуди своите брендови само во кратки телевизиски реклами со скапи рекламни цени, туку исто така дека многу поголем ефект може да се постигне со специјални емисии и програми за „телевизиска продажба“.

Во раните деведесетти години на минатиот век, Чешко беше еден од пионерите на директното рекламирање и продажба, што донесе вртоглав раст и нови пазари.

Кога станува збор за развојот на брендовите на „Студио Модерна“, Чешко во споменатото интервју за Јутарњи откри дека Дормео е создаден врз основа на технологијата Octaspring, која ја купил од белгиска компанија.

Приказната за Космодиск, пластична лента која ги елиминира болките во грбот и проблемите со ‘рбетот, е уште поинтересна. Според сведочењето на поранешниот деловен соработник на Санди Чешко, Бранимир Бркљач, Чешко ги купил авторските права за Космодиск од неговиот пронаоѓач Бранко Стојановиќ од Србија.

– Чешко го основа „Студио Модерна“ во 1992 година и започна со продажба на Космодиск, прво во мали количини. Во пролетта 1993 година се договоривме за продажба на правата на Космодиск на „Студио Модерна“. Нарачавме и добивме медицински истражувања за влијанието на Космодиск во лекувањето на проблемите со ‘рбетот.

На Поп ТВ ги емитувавме првите видеа за Космодиск. Тогаш се роди идејата за Топ шоп, кој ќе ја консолидира продажбата на неколку производи, и така започна проширувањето од Словенија до Хрватска, Унгарија и другите пазари – сведочи Бркљач во неодамнешното интервју за најгледаниот деловен подкаст во регионот, „Бизнис приказни“.

Од интервјуто на Санди Чешко за „Јутарњи лист“, може да се заклучи дека „Студио Модерна“ можеби има пребрз раст, што може да биде подеднакво ризично за компаниите како и пребавниот развој, при што компанијата може да стане мета на побрзи и поагресивни конкуренти.

– Имавме вртоглава стапка на раст од дваесет до триесет проценти годишно, но немавме искуство. Порано беа потребни неколку генерации за да се изгради ваква компанија. Посетени сме од заинтересирани инвеститори од 1999 година. На почетокот ги одбив, но потоа решив да ги прифатам – сведочи Чешко во споменатото интервју за Јутарњи, направено за време на глобалната пандемија на коронавирус.

Уште тогаш се пожали на тешкотиите да се најде капитал за понатамошно проширување, односно остварување на визијата на „Студио Модерна“ како глобална компанија која работи на педесетина пазари. Судејќи според последните случувања, тој план нема да се реализира.

За време на короната, „Студио Модерна“ со работа влезе, освен на матичниот и другите пазари на поранешните југословенски републики, во Полска, Унгарија, Романија, Бугарија, Чешка, Словачка, Молдавија, Летонија, Литванија и, што се покажа како многу важно за денешните проблеми на компанијата, Украина. Имено, во мај годинава Чешко се пожали дека војната во Украина им донела големи проблеми.

-Кога почна војната во Украина и кога нè погодија санкциите изгубивме два пазара. Покрај тоа, изгубивме и финансиски инвеститор. Моравме да преземеме одредени мерки, а една од нив беше принудно нагодување во Швајцарија. А менаџерот решил да ги продаде марките што ги купи Дарко Хорват – изјави основачот на „Студио Модерна“, потврдувајќи ги шпекулациите дека компанијата останала без брендовите Топ шоп, Делимано и Космодиск кои ги презеде Хорват.

Во Хрватска, Чешко отвори фирма ќерка на почетокот на 1997 година. Деловните проблеми за кои основачот на „Студио Модерна“ зборува во словенечките медиуми се видливи и во работењето на таа компанија наречена Студио Модерна – ТВ продажба“. Приходите на „Студио Модерна – ТВ продажба“ пред пандемијата на корона се движеа меѓу 35 и 37 милиони евра, а лани паднаа на 21,7 милиони евра. Споменатиот пад на приходите донесе и загуби.

Само лани компанијата „Студио Модерна – ТВ продажба“ остварила минус од 3,5 милиони евра, а последен пат со добивка работела во 2018 година, кога изнесувала 131 илјада евра. Во опаѓање е и бројот на вработени во хрватска компанија на Чешко: моментално во „Студио Модерна – ТВ продажба“ има околу 350, а во 2021 година имаше повеќе од 400.

Освен што од ништо практично создаде деловна империја, Чешко се разликуваше од другите големи претприемачи во овој регион и по ангажманот во други компании. Меѓу другото, тој беше претседател на Надзорниот одбор на М+ Груп, брзорастечка компанија специјализирана за управување со кол центри и член на надзорните одбори на „Телеком Словенија“ и на неколку словенечки комерцијални банки.

Дека советите на основачот на „Студио Модерна“ беа поздравени од многумина сведочи и вклученоста на Чешко во образовните институции како што се IEDC во Блед, Економскиот факултет во Љубљана и „Фондацијата Војводата од Единбург“. Со оглед на сите споменати референци, не е чудно што Чешко не го напушта вербата дека ќе го спречи пропаѓањето на бизнисот на „Студио Модерна“. Тој нема да биде првиот претприемач што ќе се справи со недостигот на „обртни средства“ и долговите кон добавувачите, но не би бил ниту последниот чиј крај го сигнализираше недовербата на финансискиот сектор и добавувачите.