Џо Бајден објасни зошто се повлече: „Да се одбрани демократијата и да се обедини нацијата“

Во емотивен говор што го означи почетокот на завршното поглавје од неговото претседателствување и половина век во јавната служба, американскиот претседател Џо Бајден призна дека обединувањето на партијата бара жртвување на личната амбиција за она што тој го гледа како поголемо добро.

„Ја почитувам оваа канцеларија. Но, повеќе ја сакам мојата земја“, рече Бајден.

„Чест ми беше животот да служам како ваш претседател. Но, одбраната на демократијата, која е загрозена –е поважна од која било титула. Црпам сила и наоѓам радост во работата за американскиот народ“, рече тој.

Иако Бајден не го спомна Доналд Трамп по име, тој се обиде да направи јасен контраст со поранешниот претседател, чија амбиција го наведе да тврди дека победи на изборите што не ги доби пред четири години.

Џо Бајден ѝ се обрати на нацијата во средата за да ја објасни неговата историска одлука да се повлече од претседателската трка, пренесувајќи рефлексивна и надежна порака за потребата да се започне ново поглавје во приказната на Америка.

„Верувам дека моето досие како претседател, моето лидерство во светот, мојата визија за иднината на Америка заслужуваат втор мандат, но ништо – ништо – не може да биде на патот за спас на нашата демократија. Тоа вклучува лична амбиција“, рече Бајден во Овалната соба.

„Значи, решив дека најдобриот начин напред е да го предадам факелот на нова генерација. Тоа е најдобриот начин да ја обединиме нашата нација. Знаете, има време и место за долгогодишно искуство во јавниот живот. Исто така, има време и место за нови гласови, свежи гласови – да, помлади гласови. И тоа време и место се сега“.

Говорот дојде три дена откако Бајден ја вчудоневиди земјата со најавата дека ќе се откаже од претседателската кампања на помалку од четири месеци пред денот на изборите. Додека размислуваше за наследството од неговите пет децении во јавниот живот, Бајден вети дека ќе продолжи да работи на подобри животи на Американците додека го завршува својот прв – и сега единствен – претседателски мандат. Некои републикански пратеници предложија Бајден да поднесе оставка наместо да го заврши својот мандат, но претседателот категорично ги отфрли тие повици во средата.

„Во текот на следните шест месеци, ќе бидам фокусиран на извршување на мојата работа како претседател“, рече тој. „Тоа значи дека ќе продолжам да ги намалувам трошоците за вредните семејства [и] да ја развивам нашата економија. Ќе продолжам да ги бранам нашите лични слободи и нашите граѓански права – од правото на глас до правото на избор“.

Бајден конкретно вети дека „ќе продолжи да работи за да се стави крај на војната во Газа, да ги врати дома сите заложници и да донесе мир и безбедност на Блискиот Исток“. Неколку часа пред говорот на Бајден, Бенјамин Нетанјаху, израелскиот премиер, одржа обраќање што дели на ретката заедничка седница на Конгресот на која тој повика на „тотална победа“ во војната.

Бајден го наведе сопственото лидерство во надворешната политика, вклучително и неговата цврста поддршка за Украина во време на нејзината војна против Русија, како едно од неговите најгорди достигнувања. Тој ги потсети гласачите за легислативата што ја потпишал за справување со климатската криза, намалување на оруженото насилство и проширување на пристапот до здравствена заштита. Навраќајќи се на денот на неговата инаугурација во 2021 година, неколку недели по нападот на Капитол на 6 јануари и помалку од една година од почетокот на пандемијата на корона вирусот, Бајден се зачуди колку далеку стигнала земјата за толку кратко време.

„Бевме во канџите на најлошата пандемија во векот, најлошата економска криза од Големата депресија, најлошиот напад врз нашата демократија од граѓанската војна“, рече Бајден. „Се собравме како Американци. Преживеавме. Излеговме посилни, попросперитетни и посигурни“.

По повлекувањето од трката во неделата, Бајден ја поддржа својата потпретседателка Камала Харис, која веќе ја консолидираше поддршката од доволно делегати за да ја освои номинацијата на демократите следниот месец. Во својот говор, Бајден ја повтори својата пофалба за Харис и го нагласи огромниот избор со кој се соочуваат гласачите овој ноември.

„Би сакал да се заблагодарам на нашата голема потпретседателка Камала Харис“, рече Бајден. „Таа е искусна, цврста е, способна е. Таа беше неверојатен партнер за мене и лидер за нашата земја. Сега изборот зависи од вас, американскиот народ“.

Раните истражувања направени по неделата укажуваат на целосно изедначена трка меѓу Трамп и Харис, но потпретседателката се чини дека веќе е во малку посилна позиција од Бајден. Иако анкетите покажуваат тесна трка, Бајден изрази уверување дека Американците ќе изберат да ја зачуваат демократијата овој ноември. Цитирајќи ја Декларацијата за независност и еден од основачките татковци, Бенџамин Френклин, Бајден го даде ценетиот аргумент за американскиот исклучителност.

„Америка е идеја, идеја посилна од која било војска, поголема од кој било океан, помоќна од кој било диктатор или тиранин. Тоа е најмоќната идеја во историјата на светот“, рече Бајден. „Таа идеја е дека ние сметаме овие овие вистини се очигледни. Сите ние сме создадени еднакви, обдарени од нашиот творец со одредени неотуѓиви права: живот, слобода, потрага по среќа. Никогаш не сме се придржувале целосно на тоа, на оваа света идеја, но никогаш не се оддалечивме ниту од неа, и не верувам дека американскиот народ сега ќе се оддалечи од тоа“.

Тоа беше порака што го повтори предизборниот слоган на Бајден во 2020 година, кој ги оквалификуваше изборите против Трамп како „битка за душата на нацијата“. Таа битка останува во тек, рече Бајден, и сега ќе зависи од американскиот народ да одлучи како ќе заврши.

„Големата работа во Америка е тука, кралевите и диктаторите не владеат. Народот го прави тоа“, рече Бајден. „Историјата е во ваши раце. Моќта е во ваши раце. Идејата за Америка е во ваши раце. Треба само да ја задржите вербата – да ја задржите вербата – и да запомните кои сме ние“.

Набргу по говорот на Бајден, Барак Обама, под кого Бајден беше потпретседател во два мандата, му се заблагодари. На Икс, Обама цитираше реченица од говорот – „Вистината, светата кауза на оваа земја, е поголема од кој било од нас“ – и рече: „Џо Бајден остана верен на овие зборови одново и одново додека цел живот му служеше на американскиот народ“. Обама досега особено се воздржуваше да ја поддржи Камала Харис како кандидат на демократите.

Претседателката на Претставничкиот дом, Ненси Пелоси, во изјава рече дека Бајден покажал дека е на вистинската страна и на историјата и на иднината. Во изјавата објавена по обраќањето од Овалната канцеларија на Бајден, таа го нарече „еден од најконсеквентните американски претседатели“. (Според агенциите)