Димитров: ЕУ не може да си дозволи неуспех во проширувањето и годинава
Португалија ќе биде заинтересирана да ги продолжи напорите на Германија, Берлин најавува дека останува посветен на ова прашање, мислам дека Европската Унија не може да си дозволи луксуз и оваа 2021 година, да помине така како што помина 2020, со неуспех по проширувањето, изјави вицепремиерот за европски прашања Никола Димитров во празничното интервју за МИА, во кое разговаравме за бугарската блокада, европеизацијата дома, интерпелацијата за него поднесена од страна на опозицијата, за капацитетите и подготвеноста на администрацијата за процесот на преговори…
-Пристапниот процес е алатка за европеизација. Меѓутоа, нас никој не ни ги врзува рацете да работиме на европеизација ако веќе немаме пристап до пристапниот процес. И мислам дека што повеќе сработиме дома, толку посилна ќе ни биде позицијата и во поглед на почнувањето на преговорите со Европската Унија, вели Димитров за МИА.
На прашањето дали очекува напредок во разговорите со Бугарија по завршувањето на изборите кај нив што се предвидени да се одржат во март, Димитров вели дека политички чувствителни прашања потешко се решаваат во време на предизборие и кампања.
Вицепремиере, годинава што изминa беше впечатлива во нашите евроатлантски интеграции. Станавме 30. членка на НАТО, добивме одлука за почеток на преговори со ЕУ, но потоа следуваше студен туш од Бугарија, иако очекуваме не ја одржавме првата меѓувладина конференција. Дали ангажманот на силниот претседавач Германија беше доволен?
– Имавме тешка година, јас сум далеку убеден дека ќе имаме посреќна и далеку подобра 2021 година. Точно, во март имавме голем успех, на некој начин остана подзаскриен бидејќи тогаш беше почетокот на маката со коронавирусот, почетокот на пандемијата, и немавме ни прилика ни можност да се израдуваме, НАТО беше цел 25 години, четврт век, значи зацврстување на безбедноста, предвидливоста, тука сме за да останеме во овие граници и добивме безусловно зелено светло за почеток на преговори. За жал, тоа не се оствари, имавме голема поддршка од Берлин, канцеларката Меркел од среде Брисел најави од Европскиот парламент, дека првиот приоритет во надворешната политика на германското претседателство е почеток на пристапни преговори со Северна Македонија.
Имаше телефонски разговори, на тоа ниво, претседателот Штајмаер исто така со хомологот во Софија, претседателот Радев, имавме повеќе од шест часа прилика да разговараме за проблемите и разликите во присуство и како олеснувачи и на министерот Мас и на министерот Рот, јас мислам дека за првпат во овие функции заедно за иста работа, во иста соба, оти имаат стриктно поделени надлежности, сето тоа укажува дека Германија даде се што можеше. За жал Европската Унија по ова прашање функционира така што ако нема доволно консензус, доволно е една земја да спречи донесување на одлука. Меѓутоа, многу е важно што другите за тоа мислат. Ние се обидовме и мислам дека успеавме да издржиме иако не беше лесно, имаше многу искушенија, да имаме возрасна политика, да зборуваме со европски јазик, со јазикот на вредностите и принципите, и мислам дека е многу важно што нашата позиција беше разбрана, прифатена и поддржана од сите останати земји-членки.
Оваа битка не е само битка за македонскиот идентитет, туку е битка и за европскиот идентитет. Ако Европската Унија е заедница на вредности, меѓу кои клучните е богатството на различностите, кулурни и јазични, на народите во Европа, тогаш оваа битка е битка на самата Европска Унија. Јас сум убеден дека ние овие три цели коишто се целосно заедно компатибилни, мора да ги успееме истовремено. Да почнеме пристапни преговори, да го зачуваме и промовираме македонскиот идентитет и македонскиот јазик и да градиме пријателски односи со нашиот сосед, со соседна Бугарија.
Многу тежок ни е патот. Многу тесен и многу стрмен, процесот е во криза, проширувањето е во криза, и мислам дека неуспехот на Европската Унија да ја спроведе сопствената одлука испрати негативен сигнал за еден регион што е опкружен географски од земји-членки на Европската Унија. И во оваа смисла и кредибилитетот и европската иднина, перспективата што толку често во неброени документи ја повторуваат „Балканот има европска иднина“, „Балканот има европска песпектива“, такви зборови веќе не се доволни. За балканските народи навистина да веруваат во сериозноста на Европа и на тоа што Европа го вели.
Следни претседавачи со ЕУ се Португалија и Словенија, со тоа што првата земја не покажува особен интерес кон проширувањето и кон Западен Балкан. Веќе е најавено и испраќање на наш дипломат во Португалија. Какви се нашите европски перспективи во 2021 година?
-Ние тоа редовно го правиме. Секогаш кога имаме претседавач каде немаме Амбасада имаме дипломат којшто служи како врска со земјата-членка којашто претседава. Јас мислам дека Португалија ќе биде заинтересирана да ги продолжи напорите на Германија, Берлин најавува дека останува посветен на ова прашање, мислам дека Европската Унија не може да си дозволи луксуз и оваа 2021 година, да помине така како што помина 2020, со неуспех по проширувањето, што мислам дека погрешно го нарекуваме проширување, тоа е всушност комплетирање. Кога регионот ќе влезе во Европската Унија, мапата на ЕУ нема да биде поголема, ќе остане иста. И во таа смисла мислам дека е посоодветен зборот комплетирање.
Португалија географски не ни е блиску, јасно е дека таа перспектива на некој начин влијае на приоритетите на Португалија итн… Во мојата поранешна функција имав неколку средби со португалскиот МНР, Португалија всушност го има искористено процесот на пристапување кон ЕУ токму со истата мотивација што нас не влече да влеземе во тој процес, си ја има зацврстено демократијата, има обезбедено економски раст, си ја има потсредено земјата и во таа смисла мислам дека ќе има тука еден слух и за нашите работи. Словенија е сосема поинаква ситуација, на некој начин граничи со нашиот регион, бевме во заедничка држава и со Словенија имаме заедничка историја. Наше е да продолжиме да работиме, имаме позиции на чисти, кристално јасни европски принципи и мислам дека е многу важно да се свртиме кон дома, кон нашиот двор.
Пристапниот процес е алатка за европеизација. Меѓутоа, нас никој не ни ги врзува рацете да работиме на европеизација ако веќе немаме пристап до пристапниот процес. И мислам дека што повеќе сработиме дома, толку посилна ќе ни биде позицијата и во поглед на почнувањето на преговорите со Европската Унија.
Како се дефинираат пријателствата со земјите-членки во ЕУ, дали можеби зад Бугарија, стоеше и некоја друга држава што не блокираше?
-Се провејува таа теза низ разни анализи и низ колумни во дебати. Неколку пати претседавачот со ГАК, со Советот за општи работи, министерот за Европа Михаил Рот на Германија кажа дека една земја-членка имала проблем со усвојувањето на преговарачката рамка и почетокот на преговорите, односно одржувањето на првата меѓувладина конференција. Факт е дека дел од земјите-членки гледаат на овој процес со скепса – дали вистина трансформира. Европската Унија си има свои предизвици. Меѓудругото фактот што не успеаја да си ја спроведат сопствената безусловна одлука од март минатата година, укажува дека во процесот на одлучување Европската Унија си има мака. Слична мака имаа и со усвојувањето на повеќегодишната финансиска рамка – буџетот, врзана за механизмот за владеење на правото, што пак е проблем во наративот на вредности. Така што, мислам дека сепак се работи за стереотип. За нашиот случај, од тоа што ни е кажано по дипломатски канали директно нам, од тоа што се зборува на масата во Брисел или преку видео врски, само Бугарија не даде согласност да се усвои преговарачката рамка и да почнат преговорите со Европската Унија.
Можеби некои земји имаат поголем интерес, можеби некои земји имаат помал интерес, меѓутоа за нас имаше 26 земји-членки коишто сакаа да почнат преговорите. Некои повеќе, некои помалку, но немаше ниту една којашто го поддржа ветото на Бугарија.
Нашите црвени линии со Бугарија се јазикот и идентитетот, но Софија не отстапува од нејзиното видување за нашите корени, како и тоа дека заедничка историја, значи бугарска историја пред ’44 година. Како се решаваат вакви спорови во 21 век, за време кое релативно сите го паметиме, без притоа да навлеземе во некоја негативна насока или горчина?
-Односите меѓу државите во 21 век се темелат на принципи, на меѓународно право и на европски вредности. Државите признаваат други држави и влади, меѓутоа не признаваат идентитети или јазици. Тоа е право на самоопределување на секоја нација, на секој народ. И претходно, меѓутоа, посебно во Европа и посебно во 21 век. Кога Бугарија ја признала независна тогаш Република Македонија, тоа доаѓа и со признавање на нашето суверено право да бидеме кои сме, за македонскиот народ, Македонци кои зборуваат македонски јазик.
Од Лисабонскиот договор, од Повелбата за основни човекови права на Европската Унија, Европската Унија има едно чудо документи коишто го потврдуваат ова право на самооопределување, коешто е наша работа. Проблемите, разликите што ги отвора Бугарија немаат правна основа. Ние сме соседи, ние имаме силен интерес за добри односи, меѓутоа тие добри односи не можат да се градат кога сме предизвикани на нешто што е многу наша внатрешна работа. И затоа мислам дека не гледам поинакво решение на овие проблеми, освен во рамките на меѓународното право, меѓународните договори, почитување… Договорот за пријателство што го потпишавме со Бугарија во Преамбулата меѓудругото вели дека двете земји ќе градат блиски и пријателски односи врз основа на заемно почитување. Тоа взаемно почитување апсолутно вклучува и почитување на нашето суверено право да бидеме тие кои сме, Македонци кои зборуваат македонски јазик.
Што точно содржи Акцискиот план што го најави и премиерот Заев, дали се очекуваат идеи и од бугарска страна за надминување на проблемот, каква е формата на тој документ и дали можеби некако би се додал на Договорот за добрососедство?
-Акцискиот план содржи предлози и сугестии за интензивирање на соработката во области каде очигледно и македонската и бугарската страна имаат заемен интерес – прекугранична соработка, инфраструктурни проекти и поврзување, културна соработка, соработка во одбраната, спортот и младите, образованието, економијата, трговијата, туризмот, целосно е сите идеи и предлог активности се во рамки на Договорот за пријателство, којшто ги покрива овие области иако ние главно во јавните дебати, зборуваме за жал за историја, Договорот содржи и многу иднина, и тие предлог активности се дадени на бугарската страна и се уште чекаме одговор за да ги интензивираме односите таму каде што е очигледно неспорно што мислам дека ќе помогне и во зближувањето и во политичките односи и во прашањата каде што имаме очигледни разлики.
Дали можете да направите паралела меѓу Договорот од Преспа и Договорот за добрососедство, дали имаше можност и со Бугарија да се вметне механизам со којшто би и се оневозможило да не блокира во евроинтеграциските процеси? Дали сметате дека е можно да ни се повтори историјата со Грција во однос на решавање на спорот?
-Договорот од Преспа затвори едно прашање што ни беше обврска од Советот за безбедност на Обединетите нации, уште од ’93-та година. Со тој Договор којшто беше можен само заради тоа што Грција го прифати нашето право на самоопределување, ние го зачувавме македонскиот идентитет, инаку немаше да биде можен Преспанскиот договор, го заокруживме процесот на доизградување на државноста и прием во светското семејство, да не заборавиме дека таму бевме нарекувани Поранешна Југословенска Република Македонија. И кога се склучи, генералниот секретар на Обединетите нации го извести Советот за безбедност и Парламентарното собрание, сите земји-членки на Обединетите нации, дека работата е завршена. И тој Договор имаше правна основа, проблемот, маката, разликата или спорот, имаше правна основа во резолуција на Советот за безбедност.
Со Бугарија ние имаме апсолутно суштински интерес за пријателство и за надминување на разликите. Меѓутоа, прашањата што ги отвора Бугарија немаат правна основа. Нас, по завршување на процесот во Обединетите нации, ниту Бугарија, ниту која било друга држава во светот може нас да ни вели каков јазик зборуваме. Тоа е наша работа. И во таа смисла Договорот за пријателство всушност вели имаме разлики очигледно, во контекст на историјата, ќе формираме Комисија историчарите да разговараат за тие разлики, а ние како политика и како влади ќе работиме на иднината, ќе соработуваме и меѓудругото ќе ја имаме и поддршката на Бугарија за членство во НАТО, што се случи и благодарни сме за тоа, и ќе ја имаме нивната помош на европскиот пат, членот 2 од Договорот за пријателство.
Така што едниот договор ги надминува проблемите во содржината, во меритот, а другиот договор создава механизам меѓутоа природата на проблемите се различни. И оние коишто велат и коишто мислат дека тоа што ние успеавме да ја тргнеме блокадата од Грција преку Преспанскиот договор, па сега ќе мора и околу Бугарија да направиме компромиси за да ја тргнеме нивната блокада, вусшност прават една грешка што нашиот народ ја нарекува мешање на баби и жаби, или пак Американците тоа го нарекуваат мешање на портокали со домати. Преспа беше возможна затоа што македонскиот идентитет не беше чепнат. Во дел од прашањата што ги отвора Софија се навлегува во нешто во кое што Софија нема право – македонскиот идентитет. Ние од Берлинскиот конгрес имаме различно државно-правна траекторија, патека од Бугарија. Чувството за тоа кои сме, самобитноста итн…, тоа се наши прашања. Ако ист поглед кон сите историски прашања беше услов за европските интеграции, Европската Унија немаше да постои. Има многу личности и настани на коишто се гледа различно во една земја-членка, од друга земја-членка. И да се биде европски значи да се научи да се живее со овие разлики и покрај разликите да се градат добри односи и да се создава пријателство итн….
Тоа во историјата го нарекуваат мултиперспективност да речеме. И јас мислам дека за нас како Македонци е здраво со целосно отворени очи да погледнеме назад во сопствената историја. Меѓутоа, тоа не може да биде на штета на сегашноста на нашето право на самоопределување, и не може да се случи под уцена. И ние и Бугарите и многу други балкански народи имаат изрека „Со сила убавина не бидува“.
Дали очекувате напредок во разговорите со Бугарија по завршувањето на изборите кај нив што се предвидени да се одржат во март?
Ако не се лажам мандатот на бугарскиот Парламент завршува на 26 март и од 26 март во рок од 60 дена ќе бидат одржани редовните парламентарни избори. Така што, ќе видиме дали ќе биде, се разбира тоа е нивна внатрешна работа, значи пролетта очекуваме таму да има избори. Факт е дека политички чувствителни прашања потешко се решаваат во време на предизборие и кампања. Дел од бугарските политички сили можеби сакаат ова прашање и да го користат во кампањата. И не мислам дека ќе си помогнеме ако влеземе во таа приказна. Јас мислам дека е време малку да одмориме од овој проблем и практично од Бугарија. Мислам дека е време, енергијата, времето коешто не ни е бесконечно, тоа ни е ограничено да го инвестираме во средување на сопствениот двор. Тоа не значи дека треба да ги прекинеме разговорите со Бугарија, немаме од што да бегаме, кажавме јасни позиции и сме кристално чисти, меѓутоа мислам дека фокусот треба да биде дома. Штом завршат изборите да видиме, да бидеме подготвени, да влеземе во тој процес да ги убедиме дека тоа што Бугарија го направи кога таа беше претседавач со ЕУ го врати проширувањето на листата на приоритети на Европската Унија, не соодвествува со ова што сега ни го прави.
Моето следно прашање е веќе што споменавте да се фокусираме дома. Најавена е Акција 21 со фокус на реформите. Дали тоа можеби е замена за преговорите за да не заостанеме, да продолжиме и колку за нас е реална европеизација дома без членство во Европската Унија?
-Ние овие денови работиме на еден подетален реформски план за Европа да си ја донесеме дома, за европеизација, во СЕП, којшто ќе биде на некој начин зајакнување на Акцијата 21 во делот на европеизацијата. Јас мислам дека ќе го промовираме тоа во јавноста, веројатно уште во овој месец, во месец јануари. Во октомври Европската комисија излезе со извештај според кој, а инаку извештаите за земјите се компарабилни, можете да споредите која земја каде е и по вкупна подготвеност и по напредок во споредба со претходниот извештај. Нашата Македонија во политичките критериуми е за нијанса подобра од земји коишто се веќе во пристапниот процес низа години, едната повеќе од осум години, другата повеќе од шест години. Тоа значи дека во наша моќ е тоа колку ние ќе напредуваме. Не мислам дека во овој процес ќе бидеме сами. Има многу добра волја со оглед на неправедноста која што министерот Рот ја нарече ужасна грешка, да речеме, во јавното излагање по неуспешниот Совет за општи работи.
Да побараме техничка помош и поддршка и на некој начин насоки заедно како да одиме напред во реформите во јавната администрација, во реформите во владеењето на правото и правосудството, животната средина, во дигитализацијата, бробата против корупцијата и да направиме една мрежа на поддржувачи за следниот пат кога ќе се отвора нашиот фајл да биде уште понепријатно за кого било да не поддржи пристапни преговори. Мислам дека и истовремено мислам дека тоа најдобро ќе го почуствуваат и граѓаните. Решавањето на споровите и овие големиве фази се на некој начин се како искачување по планини, меѓутоа сами по себе тие не носат конкретна разлика во животот на македонските граѓани. Конкретна разлика во животот на македонските граѓани носат макотрпните реформи чекор по чекор, не само донесување на закон, туку и спроведување на закон, медиумите се тука исто така, слободата на медиумите. Така што, мислам дека оваа година, ние имаме и локални избори, цела година ќе одземе и тоа време и внимание и ресурси да ги искористиме месеците со фокус дома. Мислам дека тоа ќе биде мудро да го направиме.
Како прв човек на СЕП Ваша оценка сега за капацитетот на администрацијата да ги води преговорите во текот на неколку години?
-СЕП е координатор на реформите. Ние на некој начин сме одговорни, меѓутоа нашите резултати зависат и од линиските министерства. И нашата улога во основа е тројна, координација на реформската агенда, координација на ИПА структурата која што е одговорна за трошење на европските фондови и превод на европското законодавство на македонски јазик. Во овие три столбови на нашата надлежност ние мора да направиме видлива разлика. После цела деценија пауза заврши тендерот успешно, над стотина висококвалификувани преведувачи оваа година ќе работат на превод на европското законодавство на македонски јазик.
Во однос на ИПА структурата, ние сме во фаза на програмирње на ИПА 3, а имаме уште пет години да се дотроши ИПА 2. На раскрсница сме дали ќе бидеме доволно добро организирани да не ги пропуштиме шансите што овие фондови ги овозможуваат за да имаме чисти реки, чисти езера, изградени патишта, изградена железничка пруга, чист воздух итн… Мислам дека е исклучително важно да излеземе конечно со мерки за задржување на ИПА кадарот. Тоа се луѓе од чиишто одлуки, знаење и работа зависат милиони евра, а коишто ако излезат од администрација и ако се способни може да заработуваат пет и повеќе пати, повеќе од нивната плата во администрацијата. Тие луѓе треба да се вреднуваат треба да се мотивираат, да се поттикнат за да останат па и поинтензивно да си ја работат својата работа.
Направивме една работна група и најдоцна до крајот на март оваа година ќе излеземе пред Владата со конкретни мерки врз основа на компаративни искуства. Многу е важно да ја подигнеме ИПА структурата да го добие заслуженото место за да ги искористиме можностите што ни ги даваат европските фондови. И исто така клучен столбот на координација со реформската агенда, мислам дека во оваа година ќе ни треба поголем фокус. Добри беа плановите и 3-6-9 и другиот план. Ние имаме јасни насоки од Извештајот од октомври на Европската комисија, ние имаме една листа на задачи која што произлегува од самите министерства да ги споиме тие две работи, меѓутоа мислам дека во оваа година ќе ни треба фокус кои се областите и кои се точно чекорите што треба да ги направиме за после неколку месеци да кажеме подобри сме од што бевме. И мислам дека тоа ќе биде целта на овој план со којшто ќе излеземе овој месец.
Со интерпелација се соочивте и во претходниот мандат, се соочувате и сега. На што се должи ова? Дали можеби сте на позиции коишто подразбираат преземање ризични потези, излегување од комфор зоната или едноставно опозицијата сака да ве критикува?
-Ова ако не се лажам веќе ми е трета интерпелација, прва, и тоа многу брзо после 100 дена во овој мандат. За мене, за жал, и не ми е баш пријатно што ова ќе го кажам, интерпелацијата ми е комплимент. Тоа кажува дека нешто правам што и пречи на една опозиција која што во политичката битка ја прави нашата татковина, не и пречи да биде татковината колатерална штета. Жал ми е, тоа се надѕираше и од нивните позиции, делувања или неделувања во контекст на Преспанскиот договор. Меѓутоа сега посебно мислам дека е видливо во контекст на ова со Бугарија, дека опозицијата некогаш се држи и на антимакедонски позиции.
Се додека ние немаме опозиција која што ќе знае да застане на страна на нацијата во тешки моменти, тие нема да бидат вистинска политичка алтернатива без разлика колку мани има власта. За жал, мани има и власта, имаме уште многу да работиме за да ја оправдаме довербата кон граѓаните. Меѓутоа не прават услуга на македонскиот народ и на сите македонски граѓани тоа што со вакви позиции практично се дисквалификуваат себеси од вистинска политичка алтернатива. Не може политичката борба да оди на штета на македонските интереси или тие да бидат колатерална штета. Така што, јас со чиста совест и многу искрен ќе бидам кога ќе се соочам со пратениците на опозицијата и со таа една политички шизофрена позиција, бидејќи уште не сум сигурен дали интерпелацијата е затоа што не успеавме да ги почнеме пристапните преговори или пак затоа што наводно сме тргувале со националните интереси. Оти ако сме тргувале со националните интереси ќе почнавме преговори. Тоа што немаме преговори, значи дека сме ги чувале националните интереси. Ако сме ги чувале националните интереси зошто тогаш овој напад и интерпелација. Ние имаме опозиција која што одвај чека да чуе лоши вести, а кога нема лоши вести самата ги измислува. Со кој образ човек што бил министер за надворешни работи доживува деманти од амбасадори од земји членки во прес рилиси на министерства не еднаш, десет пати. Последното беше Холандија и Данска, кога рече дека не била само Бугарија, или пак другиот потпретседател на опозициската партија којшто кога нешто не чини, вели, Владата е крива, а кога нешто добро ќе се случи, вели, ние го одработивме. Па доживеа директен демант од Словачка и од Чешка. И како со тие луѓе и со кој кредибилитет излегуваат и воопшто разговараат на тема европски интеграции.
Нашиот план е јасен, ние сакаме да обезбедиме подобра иднина и предвидливост на следната генерација. Со НАТО успеавме, ќе успееме и со европеизациајта, ќе успееме и со ЕУ, меѓутоа не по секоја цена, ќе си го чуваме македонскиот идентитет и ќе успееме конечно исто како што велеа дека нема да успееме ни со Грција, се покажа дека тоа не е точно. Не прават услуга дури ни на нас. Мислам дека за Владата ќе биде подобро ако има реален притисок и вистински натпревар со луѓе коишто во ист правец ќе сакаат да ја носат земјата и ќе се натпреваруваат во тоа кој е поспособен, кој е почесен, кој е поработлив. Со вакви позиции за жал нашата Македонија нема алтернатива. И мислам дека е добро да има повторно пораз оваа година на локалните избори за конечно таму, или пак да се роди нова сила која што ќе биде вистински предизвик за партиите во сегашната владејачка коалиција.
Веќе споменавте одредени планови коишто ги планира Секретаријатот оваа година. Може ли поконкретно да ни кажете нешто за тоа. Со кои активности ќе продолжи СЕП во очекување на усвојување на преговарачката рамка оваа година?
-Го покрив мислам на некој начин прашањето. Конечно после десет години интензивно ќе работиме на превод на европското законодавство на македонски јазик, што меѓудругото ни е обврска, бидејќи македонскиот јазик ќе стане еднаков рамноправен официјален јазик на Европската Унија штом влеземе во полноправно членство. Многу работа имаме на ИПА структурата, клучна година ќе биде оваа, и во поглед на задржување на кадарот и во поглед на откочување на проекти коишто биле долго време закочени.
За некои проекти веќе имаме успех, на пример Јавното претпријатие Македонски железници по промена на раководството, конечно го потпиша оперативниот договор што е услов во Коридорот 8 и железничката пруга да влезат европски пари. Имаше мака таму неколку години. И во однос на реформската агенда овој месец ќе излеземе со план и ќе имаме една отворена и редовна комуникација со јавноста преку медиумите за македонските граѓани, за тоа каде одиме добро, каде одиме недоволно добро. Тоа ќе биде нашата улога во овој период.
Вицепремиере, за крај која би била Вашата новогодишна порака за читателите и гледачите на МИА?
-Сакам да им посакам пред се здравје на македонските граѓани. Нема да биде тешко оваа година да биде подобра од минатата. Мислам дека имавме исклучително тешка година. Јас и лично имав тешка година во некои клучни аспекти во личниот живот итн. Мислам дека треба да имаме верба во самите себеси, мислам дека треба малку да го надминеме ова што го чувствувам пред се преку социјалните мрежи, голем јаз и многу гнев. Мислам дека вирусот не научи дека не можеме да бидеме ние добри ако тие околу нас не се добри. Заедно сме во ова, и да покажеме кои сме и што можеме. Ајде 2021 нека биде година каде ние ќе покажеме дека можеме. Јас постојано велам ќе не биде. Мислам дека имавме еден удар во таа смисла, незаслужен, многу неправичен. Меѓутоа тоа да не не обесхрабрува, да не паднеме во еден вид очај каде лесно се прават грешки. Да останеме возрасни, да си бидеме посветени и да си ја туркаме работата напред, да си ја средуваме куќата.