Човекот на Трамп во преговорите ги прифати барањата на Москва

Помалку од 48 часа по вечерата со преговарачот испратен од рускиот претседател Владимир Путин во Вашингтон минатата недела, Стив Виткоф, специјалниот претставник на САД што ги води разговорите со Москва, седна со претседателот Доналд Трамп во Белата куќа и пренесе јасна порака.

Најбрзиот начин да се постигне прекин на огнот во Украина, рече Виткоф, е да се поддржи стратегијата што на Русија ќе ѝ даде сопственост на четирите источни украински региони кои се обиде да ги припои илегално во 2022 година, изјавија за Ројтерс двајца американски официјални лица и пет лица запознаени со ситуацијата.

Тоа беше точка што Виткоф ја кажа претходно – и јавно во интервју за поткаст со конзервативната медиумска личност Такер Карлсон минатиот месец – она што Киев постојано го отфрла и што некои американски и европски претставници го отфрлија како максималистичко руско барање.

На средбата со Трамп, генералот Кит Келог, претставник на претседателот во Украина, се постави против Виткоф, велејќи дека Украина, иако е подготвена да преговара за некои услови поврзани со спорната територија, никогаш нема да се согласи еднострано да ѝ ја отстапи целосната сопственост на Русија, рекоа два од изворите.

Средбата заврши без Трамп да донесе одлука за промена на стратегијата на САД. Виткоф во петокот отпатува за Русија за да се сретне со Путин.

Претставниците на администрацијата на Трамп сè повеќе се во несогласувања околу тоа како да се излезе од ќор-сокакот меѓу Украина и Русија, при што Виткоф и Келог – кој е за подиректна поддршка за Украина – не се согласуваат за најдобриот курс напред, според американските официјални лица и луѓе запознаени со ова прашање и четворица западни дипломати кои се во контакт со претставници на администрацијата.

Канцеларијата на Виткоф, Националниот совет за безбедност, Стејт департментот, Министерството за надворешни работи на Украина и руската амбасада во Вашингтон не одговорија на барањата за коментар.

Кршејќи ги нормалните безбедносни процедури, Виткоф го покани Кирил Дмитриев, рускиот пратеник кој е под санкции на САД по руската инвазија, во неговата лична резиденција на вечера пред состанокот во Белата куќа.

Тоа го вклучи алармот во Белата куќа и во Стејт департментот, според две лица запознаени со ситуацијата. Американските функционери избегнуваат да ги угостуваат функционерите од Русија – која има софистицирани разузнавачки способности – во нивните домови.

Вечерата беше презакажана и наместо тоа се одржа во Белата куќа.

Виткоф, стар пријател на Трамп, кој помогна да се обезбедат клучните дипломатски победи на претседателот, доби поддршка од скептиците на Републиканската партија во Украина, но неговите предлози предизвикаа гнев кај другите републиканци кои веруваат дека администрацијата премногу нагло се сврте кон Москва.

Некои републиканци на Капитол Хил беа толку загрижени за очигледниот проруски став на Виткоф во интервјуто со Карлсон што неколкумина ги повикаа советникот за национална безбедност Мајк Волц и државниот секретар Марко Рубио потоа да се пожалат, според лице запознаено со повиците.

Виткоф вчера се сретна со Владимир Путин во Санкт Петербург, додека американскиот претседател Доналд Трамп го повика рускиот претседател „да продолжи напред“ за прекинот на огнот во Украина.

Според соопштението на Кремљ, средбата траела повеќе од четири часа, а главна тема биле „аспектите на украинското решение“. Ова е трета средба меѓу Путин и Виткоф оваа година, а специјалниот пратеник Кирил Дмитриев ги опиша разговорите како „продуктивни“.

Ден претходно, Трамп на социјалните мрежи го изрази своето незадоволство за време на преговорите:

„Русија мора да се придвижи. Премногу луѓе УМИРААТ, илјадници неделно, во страшната и бесмислена војна“, напиша тој.

Британскиот весник „Тајмс“ објави дека Келог во разговорот предложил британските и француските сили да ја преземат контролата врз западна Украина како дел од „силите за обезбедување стабилност“, додека руската армија ќе остане на исток. Тој, наводно, рекол дека тоа „може да личи на поделбата на Берлин по Втората светска војна“.

Келог потоа отиде на платформата Икс за да тврди дека неговите зборови биле „погрешно протолкувани“:

„Зборував за сили кои ќе го поддржат украинскиот суверенитет по прекинот на огнот. НЕ зборував за поделба на Украина“.

Ниту Белата куќа ниту Киев веднаш не ги коментираа наводите. Би-Би-Си побара објаснување од „Тајмс“.

Претходно во петокот европските земји се договорија за воена помош од 21 милијарда евра за Украина, додека министрите за одбрана на ЕУ изјавија дека не гледаат знаци за крај на војната.

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, пред средбата меѓу Путин и Виткоф изјави дека „не треба да се очекуваат пробиви“ бидејќи тоа е „процес на нормализирање на односите“.

На прашањето дали ќе се разговара за средба меѓу Трамп и Путин, Песков одговори: „Ќе видиме. Зависи со што дошол Виткоф“.

Пред да се сретне со Путин, Виткоф се сретна со Дмитриев во хотелот „Гранд Европа“ во Санкт Петербург, каде во исто време се одржуваше конференција за нерѓосувачки челик и рускиот пазар.

Откако ја презеде функцијата во јануари, Трамп ја промени надворешната политика на САД, притискајќи ја Украина да се согласи на прекин на огнот, истовремено олеснувајќи ги многуте мерки што администрацијата на Бајден ги презеде за да ја казни Русија за нејзината целосна инвазија на нејзиниот сосед во 2022 година.

Некои американски и европски функционери се загрижени дека додека Виткоф ја следи стратегијата на Трамп, Русите го користат неговото недостиг на искуство на преговарачката маса, според двајцата американски претставници и повеќе од десетина други луѓе запознаени со внатрешните размислувања на администрацијата, вклучително и западни дипломати.

„Виткоф мора да си оди, а Рубио мора да го заземе неговото место“, се вели во писмото на 26 март од Ерик Левин, голем републикански донатор. Писмото, испратено до група вклучувајќи републикански донатори и видено од Ројтерс, беше напишано по интервјуто со Карлсон и настапот на Фокс њуз, и го критикуваше Виткоф за пофалбата на Путин.

Трамп постојано кажа дека сака да посредува за прекин на огнот во Украина до мај, тврдејќи дека САД мора да стават крај на конфликтот во кој загинаа стотици илјади и ризикува директна конфронтација меѓу САД и нуклеарно вооружената Русија.

Но, два делумни договори за прекин на огнот – еден за енергетската инфраструктура и еден за Црното Море – се заглавени и претседателот стана фрустриран поради недостатокот на напредок.

РАСТЕ УЛОГА ЗА WITKOFF

Виткоф игра централна – и проширена – улога во надворешната политика на администрацијата на Трамп. Дури и пред Трамп да ја преземе функцијата, Виткоф помогна да се обезбеди долго бараниот прекин на огнот во Газа – кој оттогаш се распадна – и подоцна преговараше за враќање на американскиот државјанин, Марк Фогел, од Русија.

Тој отпатува за Русија во петокот за да се сретне со Путин и се очекува на Блискиот Исток на разговори со Иран во сабота, што практично ќе води уште една задача со врвен приоритет за националната безбедност.

Виткоф прво јавно ја изнесе идејата за предавање на Русија на четирите украински региони – Луганск, Донецк, Запорожје и Херсон – во интервјуто со Карлсон на 21 март.

“They’re Russian-speaking,” he said of the eastern territories. “There have been referendums where the overwhelming majority of the people have indicated that they want to be under Russian rule.”

Witkoff’s comments shocked many U.S. national security officials – the special envoy’s rhetoric mirrored that of Russian officials. Western governments have called the hastily organized referendum votes a sham and pledged not to recognize their results.

„Тие зборуваат руски“, рече тој за источните територии. „Имаше референдуми каде огромното мнозинство од народот покажа дека сака да биде под руска власт“.

Коментарите на Виткоф шокираа многу функционери за национална безбедност на САД – реториката на специјалниот пратеник ја отсликуваше онаа на руските претставници. Западните влади ги нарекоа набрзина организираните референдумски гласања како лажни и ветија дека нема да ги признаат нивните резултати.

Само неколку дена по интервјуто со Карлсон, „Волстрит џорнал“, во сопственост на Руперт Мардок, објави авторски текст со наслов „Стив Виткоф ја зазема страната на Кремљ“.

Демократите исто така критикуваат.

„Виткоф и Трамп направија кардинален грев на дипломатијата: тие целосно го покажаа својот очај за договор“, рече Нед Прајс, поранешен портпарол на Стејт департментот под претседателот Џо Бајден.

Виткоф има многу бранители во администрацијата, кои велат дека е неправедно омаловажуван од претставници на надворешната политика кои имаат јастребски ставови во Републиканската партија. Виткоф и Трамп сè уште одржуваат силни лични односи, според повеќе луѓе запознаени со нивната врска.

„Специјалниот пратеник Виткоф донесе богато преговарачко искуство и итност во приватниот сектор на дипломатската сцена и веќе гледаме резултати за само неколку недели“, рече советникот за национална безбедност Мајк Волц во изјавата за „Хил“.

СОЈУЗНИЦИТЕ ГЛЕДААТ ПРИТИСОК ЗА ДОБИВАЊЕ РЕЗУЛТАТИ

За сојузниците на САД, аргументите и недостатокот на напредок кон мировен договор придонесуваат за чувството дека на САД им недостасува јасен план за ставање крај на војната во Украина.

Двајца европски функционери, кои имаа неодамнешни контакти со администрацијата, рекоа дека има притисок преговарачкиот тим брзо да добие резултати, што ги загрижило дека САД не само што би можеле да прифатат потези кои можат да ја поткопаат Украина, туку и безбедносната архитектура на Европа.

Официјалните лица, кои зборуваа под услов да останат анонимни, рекоа дека не излегле уверени од нивните дискусии и дека не чувствуваат дека има јасни конечни цели на американската страна.

Двајца високи западни дипломати кои се во контакт со администрацијата рекоа дека веруваат дека Вашингтон нема „јасен план“ за тоа како да се движи напред и што да прави ако Русија продолжи да одложува.

„Понекогаш слушаме контрадикторни работи од различни делови на администрацијата“, рече еден од дипломатите, кој сакаше да остане анонимен. „Тоа, исто така, ја зголемува смислата дека овде нема вистински план“.