Бугарски медиуми: Унгарец го блокираше амандманот за „модерен“ македонски јазик

Бугарските медиуми известуваат денес за гласањето во Европскиот парламент ставајќи акцент на фактот дека токму унгарски европарламентарец го оспорил новоподнесениот амандман од ЕПП за „модерен“ (или современ) македонски јазик, како дел од извештајот за Македонија за Томас Вајц.

За тоа да не се гласа за овој амандман, според бугарскиот европарламентарец Радан Канев од Групата народни партии, се изјасниле тројца унгарски од шестте европарламентарци што беа против во Комитетот за надворешни работи на ЕП денес, што според него покажува дека Виктор Орбан не е вистински пријател на Бугарија, туку напротив – единствениот во ЕУ што застанал против бугарската позиција околу јазикот.

„Европатениците во Комитетот за надворешна политика (АФЕТ) на Европскиот парламент го одобрија извештајот за напредокот на Северна Македонија, откако еден Унгарец од владејачката партија го блокираше амандманот предложен од неговите бугарски колеги, со кој би се менувал текстот со кој се признава македонскиот идентитет. Гласањето за овој необврзувачки документ се очекува во пленарната сала. Усниот амандман на Андреј Ковачев и Ивајло Велчев, со кој се додава зборот „модерен“ (може да значи и „современ“) пред формулата за македонскиот јазик и идентитет, беше блокиран од европратеникот од „Фидес“, пишува бугарски „Дневник“.

Според медиумот, прифатени се неколку други компромисни амандмани, но некои поднесени од бугарските европратеници не биле одобрени (на Андреј Ковачев и Ивајло Велчев). Велчев најави дека по гласањето за документот, ќе го претстави ставот на „малцинството“ за документот.

Радан Кънев, исто така, спомена дека пет души можат законски да го блокираат гласањето за усниот амандман.
„Тие станаа и се спротивставија – тројца од партијата на Орбан и уште тројца антиевропски националисти, поддржани од Орбанистите“, изјавил за бугарските медиуми Радан Канев.

„Ништо фатално не се случи – ЕПП ќе го предложи целиот амандман во пленарната сала, а извештајот на ЕП не ја обврзува Бугарија во нејзината позиција во процесот на преговори“, објаснил тој за медиумите. Но, додаде „барем Орбан покажа кој е – единствениот јавно деклариран противник на бугарската национална позиција во Европа“, лидерот на партијата која го блокира широкиот консензус во заштитата на бугарскиот интерес и општата позиција на ЕК. Очекувам сè повеќе бугарски „патриоти“ и „националисти“, како и шефот на државата и лидерот на ГЕРБ, да продолжат да му се додворуваат и да објаснуваат каков пријател на Бугарија е тој“, рече Канев.

И според „Дневник“ не само што предлог амандманот за додавање на зборот „модерен“ пред македонскиот јазик и идентитет  не доби мнозинство, туку и сите амандмани од бугарските европратеници биле отфрлени.Извештајот бил одобрен од парламентарната комисија за надворешни работи со 40 гласа „за“, 19 гласаа „против“, а 10 беа воздржани.

На 27 мај, агенцијата БГНЕС објави дека Европскиот парламент е на прагот да добие документ за напредокот на Северна Македонија кон ЕУ кој вклучува признавање на „македонскиот идентитет и јазик“ на неколку места. Според БГНЕС, работата на документот била проследена со основани сомневања за надворешно мешање – вклучително и влијанието на Скопје врз содржината на документот, како и врз ставовите и активностите на австрискиот европратеник Томас Вајц. Според дипломатски и парламентарни извори, Вајц одржал десетици средби со претставници на Скопје, вклучувајќи пратеници и министри.

„Постојат основани стравувања за координирани напори од страна на Северна Македонија да формулира политички изјави, еднострано служејќи ја својата позиција – особено за чувствителни теми како што се јазикот и идентитетот. Позагрижувачки е што Европскиот парламент нема надлежност да признава или дефинира идентитет и јазик. Во каква било форма да биде примен документот, ова не значи отворање на патот (на ЕУ) кон Скопје како што е дискутирано.Однесувањето и постапките на Вајц се спротивни и на моралните и на етичките принципи на европските институции“, коментира денес БГНЕС.

БГНЕС исто така забележува дека премиерот  Христијан Мицкоски, кој го дефинираше „македонскиот јазик и идентитет“ како „многувековен“, неколку пати тврдел дека тој збор е присутен во текстот на документот, но тоа  не одговара на вистината. Притоа БГНЕС додава дека партијата „Зелени“ на Томас Вајц е коалициски партнер на Европската слободна алијанса (ЕСА), во која членуваат организации како што се антиуставната ОМО „Илинден“ – Пирин (забранета во Бугарија), како и Македонската алијанса за европска интеграција во Албанија.

Според „Дневник“ пак комбинацијата од  гласањето за извештајот за Македонија во Европскиот парламент и потенцијалните разговори на маргините на самитот на НАТО може да сугерира пат напред  по извесната тензија меѓу Софија и Скопјe. Но, додава авторот, тоа може и да покаже дека односите остануваат во ќорсокак сè додека не се промени македонскиот Устав.

Двете страни не гледаат никаква пречка за разговори во Хаг веднаш на самитот на НАТО, меѓу точките на дневен ред за трошењето за одбрана. Но, македонскиот премиер Христијан Мицкоски зборува за збунувачки сигнали од Софија, а бугарските власти – за нови сигнали, дека Скопјe прогонува Бугари само зошто се чувтсвуваат така.

„Новините“ пак ја пренесе изјавата на европарламентарецот Андреј Ковачев од партијата на Бојко Борисов, според која „антиевропските националисти од групата Патриоти за Европа ги блокирале промените во извештајот.

„Предлогот на четирите главни парламентарни групи за разјаснување на текстот во врска со македонскиот јазик и идентитет беше блокиран од антиевропските националисти од групата Патриоти за Европа и особено од партијата на Виктор Орбан“, рекол тој и додава:

„Сепак, во никој случај текстот не вели дека идентитетот и јазикот се стари со векови, како што некој се осмелува да толкува. Извештајот треба да се гласа на пленарната седница на Парламентот во Стразбур во јули. Портпаролот на групата на ЕПП за надворешни работи, Михаел Галер, објави дека, во согласност со социјалистите, либералите и зелените, истите амандмани ќе бидат повторно поднесени за гласање на пленарна седница“, додаде Андреј Ковачев. (С.Ј.)