Битката за 5 отсто што ќе ја обликува идната германска влада

БЕРЛИН – Недостигот на сила во чекорот на Кристијан Линднер ги најавува матните изборни изгледи на германската либерална Слободна демократска партија (ФДП).

Пред само неколку месеци, лидерот на ФДП беше министер за финансии на Германија, уживајќи во улогата на примарен застапник за штедење во Европа, кој ги натера Французите да молат за милост само со спомнувањето дека е загрижен за нивниот буџетски дефицит.

Сепак, откако ФДП излезе од трипартиската коалициска влада на Олаф Шолц, Линднер беше сместен во опозициските клупи, борејќи се за политичкиот опстанок на неговата партија.

Врамена како предизвикувач на проблеми во непопуларната коалиција, ФДП во анкетите е главно под германскиот изборен праг од 5 отсто. Доколку остане таму, долгогодишната германска клучна партија нема да успее да влезе во парламентот на претстојните национални избори само по втор пат од 1949 година.

„Оние кои сакаат да го зачуваат потенцијалот на либералната партија во германскиот парламент мора да се наредат до знамето сега“, се изјасни Линднер во неделата на партиската конференција на ФДП во Потсдам.

Неговата партија не е единствениот влијателен актер фатен во неизвесност, кој се бори да остане релевантен. Списокот на оние кои се движат околу 5 проценти ги вклучува контроверзната левичарска Алијанса Захра Вагенкнехт (БСВ) и Левица, главната германска екстремно левичарска партија.

Тоа останува непредвидливо до денот на изборите, со оглед на тоа што може да се влезе во парламентот и со 1% од гласовите поради посебната уставна клаузула.

Доколку го поминат прагот, тие значително би влијаеле врз формирањето на идната влада на Германија со промена на мнозинството.

Една анкета, објавена од анкетарот „Форса“ пред две недели, предвиде дека сите три помали партии нема да го поминат прагот, намалувајќи го бројот на групи во Бундестагот од седум на четири – најниска ситуација од 2017 година.

Тоа би бил подарок за фаворитите, демохристијаните (ЦДУ/ЦСУ), кои имаат поддршка од околу 30%. Тој удел на гласовите се преведува во околу 37 отсто од местата во парламентот кога се делат меѓу помалку партии, дозволувајќи им на ЦДУ/ЦСУ да добијат владино мнозинство со само еден дополнителен коалициски партнер.

Но пред неколку дена, друг анкетар, YouGov, ги виде и ФДП (5%) и БСВ (7%) ги виде над прагот.

Ако левица (4%), исто така, ја прескокне пречката, уделот на местата на ЦДУ/ЦСУ ќе се намали на 30% и ќе се бара трипартиска коалиција, од која многумина се плашат откако експериментот на Шолц заврши со внатрешни борби.

Водечкиот кандидат на ЦДУ, Фридрих Мерц, постојано нагласува дека само влада ориентирана кон акција, а не која е постојано во внатрешна борба, може да ја заврти болната економија на Германија.

Неволјите на Вагенкнехт

Влогот е голем, а средствата очајни.

Левица, која произлезе од владејачката партија на социјалистичка Источна Германија, рано се откажа од трката за 5 проценти и наместо тоа ја лансираше „Mission Silver Hair“ (Мисија сребрена коса) – план за искористување на дупката во германскиот изборен систем.

Германците даваат два гласа на изборите, еден за пратеник во нивната локална изборна единица и еден за партија. Последново одредува колку пратенички места ќе добијат сите партии кои достигнуваат 5 проценти. Но, постои исклучок: ако партијата што падне под 5 отсто освои најмалку три изборни единици, таа сепак го добива делот од пратеничките места што би ги добила доколку нема праг.

Левица не само што е блиску до освојување на три изборни единици, за кои ги номинираше тројца популарни партиски „легенди“ на возраст на пензионирање. Иронично, исто така, ужива во динамиката што може да достигне 5% во последната анкета.

Тоа има корист од центристичката промена на Зелената партија, директен конкурент, истакна Јан-Филип Томечек, политиколог од Универзитетот во Потсдам.

Тоа е, исто така, удар за Захра Вагенкнехт, ѕвездата на германската политика, која минатата година ја напушти Левица за да ја основа БСВ – социјално конзервативна левичарска партија која има помирувачки тон на Русија.

Наизменично, нејзината нова партија леташе високо на гласачките места, возејќи се на бранот загриженост поради ескалацијата на руската војна во Украина. Дел од таа поддршка, сепак, можеби е искривена од предвремените успеси на регионалните избори и е намалена бидејќи војната не се појави видно во кампањата, рече Томечек, додавајќи дека сегашната трка е премногу блиску да се прогласи за завршена.

На крајот може да стане борба до смрт.

„На национално ниво, ќе биде тешко за двете партии да останат над 5 отсто во исто време, бидејќи имаат поголемо преклопување кај потенцијалните гласачи“, рече Томечек.

За да ги мотивира своите поддржувачи, Вагенкнехт ги врза изборите со нејзината политичка иднина. „Секој што не е во Бундестагот повеќе не е релевантен во германската политика“, рече таа.

Во меѓувреме, Линднер го прифати својот нов статус на отпадник, играјќи се со имиџот на фискален јастреб на коалицијата и со откритијата дека неговата партија тајно планирала распаѓање на нефункционалната коалиција на Шолц.

Тој особено ги наведе технолошкиот милијардер Илон Маск и аргентинскиот претседател Хавиер Милеи како пример за Германија, кои и двајцата контроверзно ги намалуваат државните трошоци и институциите. По реакцијата, тој скокна наназад и препорача да се користат метафорични потстрижувачи за жива ограда за регулација наместо озлогласената моторна пила на Милеи.

Во Потсдам, Линднер вети дека ќе ја спаси болната германска економија со слични „вознемирувачки идеи“, критикувајќи ги „новите владини трошоци, нови субвенции, нови ограничувања, нови социјални стандарди, нови социјални програми“.

Претставниците на ФДП се ставија на самоуверен фронт, при што многумина брифираат дека се можни 5 отсто. За разлика од таборот на ЦДУ/ЦСУ, изгледите за трипартиска коалиција беше поздравена, бидејќи тоа потенцијално ќе ѝ овозможи на ФДП да се приклучи на владата со ЦДУ/ЦСУ и социјалдемократите (СПД).

Раскалашните потрошувачи во Европа не треба да се радуваат прерано. Наплатувачот Линднер може да се врати. (Еурактив)