Барања до Македонија да се справи со заканите од крајната десница
Македонија се соочува со повици да се справи со заканите од десничарските групи и крајнодесничарскиот екстремизам кога нејзината национална стратегија за борба против тероризмот ќе се обнови следната година. Сегашната стратегија, која го опфаќа периодот 2018-2022 година, се фокусира првенствено на верскиот екстремизам и исламската радикализација.
Европската комисија вели дека земјата постигнала „извесен напредок“ во борбата против тероризмот и спречувањето на насилниот екстремизам, особено кога станува збор за реинтеграција и рехабилитација на луѓето кои ја напуштиле Северна Македонија за да се борат со Исламска држава во Сирија и Ирак.Но, Скопје мора да стори повеќе во справување со заканата што ја претставува екстремната десница.
Според студијата од 2012 година објавена од Фондацијата Фридрих Еберт највлијателните, моментално активни ултранационалистички етнички македонски политички партии и организации се ТМОРО-ВЕП, ТМРО, Народно движење за Македонија и Светскиот македонски конгрес. Во рамките на етничкото албанско малцинство, главните ултранационалистички партии и групи се Националната демократска унија, Илирикум Либертас и фудбалскиот навивачки клуб Балисти.
Екстремната десница најзабележително го покажа своето присуство за време на упадот во парламентот во април 2017 година . По насилството, неколку истакнати членови на екстремно десничарските организации – меѓу кои Горан Ангелов од „Андон Лазов Јанев Ќосето“ во Велес и Игор Југ од „Владо Черноземски“ во Куманово – беа уапсени, обвинети и затворени.
„Христијанско братство“ е уште една десничарска гранична организација чиј лидер Жарко Гроздановски се најде на насловните страници во март 2019 година кога беше уапсен поради видео во кое упатува закани кон премиерот Зоран Заев.Во 2012 година, два веќе непостоечки дневни весници „Дневник“ и „Вест“ објавија некролог на 25-годишнината од смртта на Рудолф Хес, водечки член на Нацистичката партија за време на Втората светска војна. Некрологот предизвика скандал и издавачката куќа која стои зад весниците се извини, велејќи дека објавувањето на некрологот било „ненамерен пропуст“. Не се знае кој го доставил некрологот на објавување.
Покрај учеството во протести, на фудбалските тераси може да се најдат и екстремно десничарски поединци.
„Навивачките групи на најголемите неколку спортски клубови во земјата се составени од поддржувачи кои се претежно навивачи на тимот“, рече новинарот и експерт за безбедност Александар Србиновски, национален координатор на Глобалната иницијатива против транснационалниот организиран криминал, GI-TOC. „Сепак, меѓу нив, има такви кои се вклопуваат во дефиницијата за хулигани со десничарски наративи“.
Руџеро Скатуро, аналитичар во GI-TOC, изјави за БИРН: „На Балканот, забележавме многу организирани ултра групи со многу силен националистички идентитет и членови кои често се впуштаат во екстремни насилни дејствија. Тие го прават тоа „во име на нивниот идентитет“, со цел да го заштитат од „закани“ кои доаѓаат од различни етички или религиозни групи и од земјата и од странство“.
Други дела вклучуваат цртање свастики и келтски крстови на јавни места. На почетокот на 2021 година, кукастите крстови беа исцртани на три билборди во југозападниот град Битола, промовирајќи кампања за прифаќање на ЛГБТ. Николовски од Евротинк рече дека државата треба да работи со граѓанското општество за да се реши ова прашање.
„Она што државата може да го направи, во соработка со граѓанското општество, е да ги идентификува онлајн каналите преку кои се одвива десничарската радикализација“, рече тој за БИРН. „Веќе има точки на соработка во борбата против десничарскиот радикализам. Сепак, тие треба да се продлабочат со редовна координација“. (Балкан Инсајт)