Светот чека на Америка и на одлуката од историската изборна трка

Денот на изборите пристигна во Америка, со десетици милиони гласачи кои треба да излезат на гласање во вторник во една од најтесните и најпоследичните трки во модерната историја на САД.

Демократката Камала Харис и нејзиниот републикански противкандидат, Доналд Трамп, изгледаат заглавен во натпревар на острицата на ножот со целосна изедначеност во националните анкети на јавното мислење.

Во седумте клучни сојузни држави – Мичиген, Висконсин, Пенсилванија, Аризона, Невада, Џорџија и Северна Каролина – сликата беше иста. Неодамнешните анкети не беа во можност да забележат јасен модел или предност ниту за Харис, ниту за Трамп на ова изборно бојно поле, иако повеќето експерти се согласуваат дека кој и да победи во Пенсилванија, држава од „Појасот на ‘рѓата“, веројатно ќе има јасна предност.

„Ако ја освоиме Пенсилванија, ќе ја освоиме целата топка од восок“, рече 78-годишниот Трамп на митингот во Ридинг, во југоисточниот агол на државата, за време на френетичниот последен ден од кампањата во државата. Подоцна, во Питсбург, тој ги постави изборите како избор помеѓу „златното доба на Америка“ ако се врати во Белата куќа или „уште четири години мизерија, неуспех и катастрофа“ под Харис.

Харис (60) го помина целиот понеделник во Пенсилванија, а заврши во Филаделфија, каде ѝ се придружија пејачката Лејди Гага и ТВ-ѕвездата Опра Винфри, кои предупредија на заканата што Трамп ја претставува за демократијата. „Не можеме да го оставиме ова надвор“, рече Винфри. „Ако не се појавиме утре, сосема е можно да немаме можност никогаш повторно да гласаме“.

Колебливите држави се тие што ќе одлучат за изборите, бидејќи според сложениот американски политички систем, резултатот не го решава националното народно гласање, туку избирачкиот колеџ во кој бројот на електори на секоја држава се мери приближно според големината на нејзиното население. На секој кандидат му требаат 270 гласови во избирачкиот колеџ за да ја постигне победата, а бојното поле е формирано од оние држави каде што анкетите покажуваат дека државата може да гласа за едниот или за другиот.

Повеќе од 78 милиони гласаа предвреме, но резултатот може да не биде брзо познат. Со толку густи анкети, целосните резултати во клучните држави најверојатно нема да бидат достапни во вторник навечер, а можеби нема да се појават дури ни во среда, оставајќи ги САД и поширокиот свет во тензија околу тоа кој може да се појави како следен претседател на Америка.

Изборите ставаат крај на извонредната и на многу начини невидена изборна кампања која длабоко го подели американското општество и го зголеми нивото на стрес кај многу од неговите граѓани поради предупредувањата за граѓански немири, особено во сценарио каде Харис победува, а Трамп го оспорува резултатот.

Харис постојано ја насочува својата кампања на автократската закана што ја претставува Трамп. На нејзиниот последен настан со голем потпис, Харис организираше митинг со 75.000 поддржувачи на Елипсата во Вашингтон – местото каде што Трамп ги охрабри своите поддржувачи да го нападнат Капитол на 6 јануари 2021 година.

„На првиот ден, доколку биде избран, Доналд Трамп ќе влезе во таа канцеларија со список на непријатели. Кога ќе бидам избрана, ќе влезам со список со задачи полн со приоритети за тоа што ќе направам за американскиот народ“, им рече Харис на толпата.

Кампањата на Харис се обиде да ја претстави заканата за негово враќање во Белата куќа. Таа призна дека нарекувањето на Трамп фашист е праведен одраз на неговите политички убедувања и намерите на неговото движење, истовремено инсистирајќи на тоа дека таа претставува избор што ќе им служи на сите страни од длабоко разбиениот политички пејзаж на Америка.

Во меѓувреме, Трамп водеше кампања поттикната од чувството на длабока поплака, и лична, поради неговите правни проблеми, и перцепцијата кај многу негови поддржувачи за болна Америка која е под закана од демократите. Тоа чувство на жртва е поттикнато од лаги и теории на заговор кои неосновано ги насликаа Бајден и Харис како екстремно левичарски фигури кои ја уништија американската економија со висока инфлација и опседнатост со политиката на идентитет.

Трамп, исто така, ги стави имиграцијата и безбедноста на границите во срцето на неговата кампања, прикажувајќи слика за Америка како преплавена со криминал предизвикан од илегалната имиграција, која честопати преминува во отворен расизам и поттикнување страв. Тој ги нарече недокументираните имигранти „животни“ со „лоши гени“ кои ја „трујат крвта на нашата земја“.

Огромните поделби меѓу двете кампањи и јазикот што го користат кандидатите – особено Трамп и неговите сојузници – доведоа до широко распространети стравувања од насилство или немири додека трае денот на гласањето и особено додека трае пребројувањето. Во пресрет на денот на изборите, во неколку американски сојузни држави беа уништени гласачките кутии што се користат за предвремено гласање.

Во исто време, сепак, самиот Трамп беше предмет на два обиди за атентат за време на кампањата. На митинг во Пенсилванија, куршумот на атентатор му го чешна увото, а на теренот за голф во Флорида, вооружен маж чекал да дојде до заседа, но агентот на Тајната служба го спречил пред да отвори оган. Ниту еден стрелец не изгледаше кохерентно политички мотивиран или дефинитивно усогласен со една или друга страна. (Гардијан)