3 март во историјата – Склучен е договорот од Брест-Литовск
На 3 март 1918 година, во градот Брест-Литовск, кој се наоѓа во денешна Белорусија, во близина на полската граница, Русија потпиша договор со Централните сили со кој се заврши нејзиното учество во Првата светска војна.
Учеството на Русија во Првата светска војна заедно со нејзините сојузници, Франција и Британија, резултираше со голем број тешки загуби против Германија, компензирани само делумно со постојаните победи против Австро-Унгарија. Поразот на бојното поле го нахрани растечкото незадоволство кај најголемиот дел од населението на Русија, особено работниците и селаните погодени од сиромаштија, и нивното непријателство кон царскиот режим, предводен од неефикасниот цар Николај II. Ова незадоволство ја зајакна каузата на болшевиците, радикална социјалистичка група предводена од Владимир Ленин, која работеше на искористување на опозицијата кон царот и да ја претвори во голема револуција која ќе започне во Русија и подоцна, се надеваше, ќе се прошири на остатокот од светот.
Февруарската револуција избувна на почетокот на март 1917 година (или февруари, според јулијанскиот календар, кој Русите го користеа во тоа време); Николас абдицираше подоцна истиот месец. По враќањето на Ленин од егзил (помогнат од Германците) во средината на април, тој и неговите колеги болшевици брзо работеа на преземање на власта од привремената влада, предводена од Александар Керенски, рускиот министер за војна. На 6 ноември, со помош на руската војска, тие успеаја во тоа. Една од првите акции на Ленин како водач беше да се запре учеството на Русија во војната.
На почетокот на декември 1917 година беше постигнато примирје и беше прогласен формален прекин на огнот на 15 декември, но утврдувањето на условите за мир меѓу Русија и Централните сили се покажа како многу покомплицирано. Преговорите започнаа во Брест-Литовск на 22 декември. Водачи на делегациите беа министрите за надворешни работи Леон Троцки од Русија, баронот Рихард фон Кулман од Германија и грофот Отокар Чернин од Австрија.
Во средината на февруари, разговорите пропаднаа кога лутиот Троцки ги оцени условите на Централните сили премногу груби и нивните барања за територија неприфатливи. Борбите продолжија накратко на Источниот фронт, но германските војски брзо напредуваа, а Ленин и Троцки набрзо сфатија дека Русија, во својата ослабена состојба, ќе биде принудена да попушти пред непријателските услови. Преговорите продолжија подоцна истиот месец и конечниот договор беше потпишан на 3 март.
Со условите на Договорот од Брест-Литовск, Русија ја призна независноста на Украина, Грузија и Финска; се откажа од Полска и балтичките држави Литванија, Латвија и Естонија во корист на Германија и Австро-Унгарија; и ги отстапи Карс, Ардахан и Батум на Турција што ги доби за време на Руско-турската војна во 1877-1878. Вкупните загуби сочинуваа 2,5 милиони квадратни километрии од поранешната територија на Русија; третина од нејзиното население или 55 милиони луѓе; 89 отсто од резервите на јаглен; 54 отсто од нејзината индустрија и 26 отсто од нејзините пруги. Ленин, кој огорчено го нарече договорот населбата бездна на пораз, распарчување, ропство и понижување, беше принуден да се надева дека ширењето на светската револуција – неговиот најголем сон – на крајот ќе ги исправи неправдите направени во Брест-Литовск.