28 март во историјата – Заврши Граѓанската војна во Шпанија


 

Во Шпанија, републиканските бранители на Мадрид го кренаа белото знаме над градот, ставајќи крај на крвавата тригодишна Граѓанска војна во Шпанија.

Во 1931 година, шпанскиот крал Алфонсо XIII одобри избори да одлучат за владата на Шпанија, а гласачите со големо мнозинство избраа да ја укинат монархијата во корист на либералната република. Алфонсо потоа отиде во егзил, а беше прогласена Втората република, во почетокот доминирана од либералите од средната класа и умерените социјалисти. Во текот на првите пет години од Републиката, организираните работнички и левичарските радикали направија широко распространети либерални реформи, а шпанските региони Каталонија и баскиските провинции кои се наклонети кон независност постигнаа виртуелна автономија.

Земјишната аристократија, црквата и големата воена клика сè повеќе применуваа насилство во нивното противење на Втората република, а во јули 1936 година генералот Франциско Франко го предводеше десничарскиот армиски бунт во Мароко, што ја поттикна поделбата на Шпанија на два клучни табора : националисти и републиканци. Националистичките сили на Франко брзо зазедоа голем дел од областите под контрола на републиканците во централна и северна Шпанија, а Каталонија стана клучно упориште на републиканците.

Во текот на 1937 година, Франко ги обедини националистичките сили под команда на Фаланга, шпанската фашистичка партија, додека републиканците паднаа под влијание на комунистите. Германија и Италија му помагаа на Франко со изобилство авиони, тенкови и оружје, додека Советскиот Сојуз ја помагаше републиканската страна. Покрај тоа, мал број комунисти и други левичари од Франција, СССР, Америка и други места ги формираа Меѓународните бригади за да ѝ помогнат на републиканската кауза. Најзначајниот придонес на овие странски единици беше успешната одбрана на Мадрид до крајот на војната.

Во јуни 1938 година, националистите се упатија кон Средоземното Море за да ја пресечат републиканската територија на два дела. Подоцна во годината, Франко направи голема офанзива против Каталонија. Во јануари 1939 година, нејзиниот главен град, Барселона, беше заземен, а набргу потоа падна и остатокот од Каталонија. Со оглед на тоа што републиканската кауза беше изгубена, нејзините водачи се обидоа да преговараат за мир, но Франко одби. На 28 март 1939 година, победничките националисти триумфално влегоа во Мадрид, а Граѓанската војна во Шпанија заврши. Во конфликтот, најразорниот во шпанската историја, беа изгубени до милион животи.