28 април во историјата – Бунтот на бродот „Баунти“


 

Tри недели по патувањето од Тахити до Вест Индис, бродот „Баунти“ е запленет во бунт предводен од Флечер Кристијан, помошник на командирот. Капетанот Вилијам Блај и 18 негови лојални поддржувачи беа оставени во океантот на мал отворен чамец, а „Баунти“ тргна кон Тубуаи јужно од Тахити.

Во декември 1787 година, „Баунти“ ја напушти Англија за Тахити во Јужниот Пацифик, каде што требаше да собере товар со садници за лебно овошје за транспортирање до Вест Индис. Таму тоа лебно овошје ќе послужи како храна за поробените луѓе. По 10-месечно патување, „Баунти“ пристигна на Тахити во октомври 1788 година и остана таму повеќе од пет месеци. На Тахити, екипажот уживаше во идиличен живот, уживајќи во удобната клима, бујното опкружување и гостопримството на Тахиќанците. Флечер Кристијан се заљуби во Тахиќанка по име Мауатуа.

На 4 април 1789 година, „Баунти“ замина од Тахити натоварен со садниците за лебно овошје. На 28 април, во близина на островот Тонга, Кристијан и 25 ниски офицери и морнари го запленија бродот. Блај, кој на крајот ќе стане жртва на вкупно три бунтови во неговата кариера, беше суров командант и ги навредуваше оние што беа под него. Со тоа што го ставија во преполниот чамец долг седум метри среде Пацификот, Кристијан и неговите заговорници очигледно му изрекоа смртна казна. Меѓутоа, со извонредно морепловство, Блај и неговите луѓе стигнаа до Тимор во Ист Индис на 14 јуни 1789 година, по патување од околу 5.800 километри. Блај се врати во Англија и набрзо повторно отплови за Тахити, од каде што успешно транспортирал лебно овошје во Вест Индис.

Во меѓувреме, Кристијан и неговите луѓе се обидоа да се етаблираат себеси на островот Тубуаи. Неуспешни во нивните напори за колонизација, „Баунти“ отплови на север кон Тахити, а 16 членови на екипажот решија да останат таму, и покрај ризикот да бидат заробени од британските власти. Кристијан и уште осум други, заедно со шестмина Тахиќанци, десетина Тахиќанки и едно дете, решиле да го пребараат јужниот Пацифик за безбедно засолниште. Во јануари 1790 година, „Баунти“ се вкотви на островот Питкерн, изолиран и ненаселен вулкански остров на повеќе од 1.600 километри источно од Тахити. Бунтовниците кои останаа на Тахити беа заробени и одведени назад во Англија каде тројца беа обесени. Британски брод ги барал Кристијан и другите, но не ги нашол.

Во 1808 година, американски брод за ловење китови бил прилечен кон Питкерн од чад од оган за готвење. Американците открија заедница на деца и жени предводена од Џон Адамс, единствениот преживеан од оригиналните девет бунтовници. Според Адамс, откако се населиле во Питкерн, колонистите го расклопиле и запалиле „Баунти“, а внатрешните расправии и болести доведоа до смрт на Флечер и на сите луѓе освен него. Во 1825 година, пристигна британски брод и официјално му даде амнестија на Адамс, а тој служеше како патријарх на заедницата Питкерн до неговата смрт во 1829 година.

Во 1831 година, жителите на островот Питкерн биле преселени на Тахити, но незадоволни од животот таму набрзо се вратиле на својот роден остров. Во 1838 година, островите Питкерн, кои вклучуваат три блиски ненаселени острови, биле инкорпорирани во Британската империја. До 1855 година, населението на Питкерн порасна на речиси 200, а островот од пет квадратни километри не можеше да ги издржи своите жители. Во 1856 година, жителите на островот биле преместени на островот Норфолк, поранешна казнена колонија речиси 6.500 километри на запад. Меѓутоа, помалку од две години подоцна, 17 од островјаните се вратија во Питкерн, по што следеа повеќе семејства во 1864 година. Денес, само неколку десетици живеат на островот Питкерн, и сите освен неколку се потомци на бунтовниците од „Баунт“и. Околу илјада жители на островот Норфолк (половина од неговото население) ја следат нивната лоза од Флечер Кристијан и осумте други британски морнари.