12 јануари во историјата – Хаити беше разурнат од силен земјотрес


 

На 12 јануари 2010 година, Хаити е разурнат од силен земјотрес. Тоа привлече излив на поддршка од целиот свет, но малата држава допрва треба целосно да се опорави.

Хаити има историја на сеизмичка активност – разорни земјотреси биле регистрирани таму во 1751, 1770, 1842 и 1946 година. Островот Хиспаниола, кој Хаити го дели со Доминиканската Република, се наоѓа главно помеѓу две големи тектонски плочи, северноамериканската и карипската. Главниот град на Хаити, Порт-о-Пренс практично се протега низ оваа раседна линија. И покрај ова знаење и предупредувањата од сеизмолозите дека е веројатен уште еден земјотрес во блиска иднина, сиромаштијата во земјата значеше дека инфраструктурата и службите за итни случаи не беа подготвени да се справат со последиците од природна катастрофа.

Земјотресот во 2010 година се случи нешто пред 17 часот. Потресот бил почувствуван дури и на Куба и во Венецуела, но епицентарот на земјотресот со јачина од 7 степени бил на само 25 километри од Порт-о-Пренс. Осум последователни потреси следеа истиот ден, а најмалку 52 беа забележани во следните две недели. Ефектите беа катастрофални. Сите болници во главниот град, како и три објекти управувани од Лекари без граници, претрпеа сериозни оштетувања, како и аеродромот во Порт-о-Пренс и неговото пристаниште, кое беше надвор од употреба. Телекомуникациските услуги беа значително погодени, главните патишта беа непроодни, а близу 300.000 згради, од кои повеќето беа резиденции, беа оштетени до неупотребливост. Уништени се и зградата на Националното собрание и катедралата „Порт-о-Пренс“.

Човечкиот биланс беше ужасен и останува не докрај проценет. Некои проценки велат дека бројот на загинати е околу 40-50.000, додека владата на Хаити проценува дека над 316.000 загинале, но сите власти признаваат дека бројот на загинати е невозможно вистински да се изброи. Околу еденмилион луѓе беа раселени.

Вестите и сликите од земјотресот, вклучително и фотографиите од тешко оштетената Национална палата, брзо активираа огромен хуманитарен одговор. Доминиканската Република и Доминиканскиот Црвен крст веднаш реагираа со итни материјали и авионски превоз до доминиканските болници. Државите од секој континент придонесоа со пари, залихи и работна сила. Аеродромот во Порт-о-Пренс работеше деноноќно, но не можеше да ги прими сите пристигнувања. Странските воздухопловни сили, вклучително и оние на Соединетите Американски Држави и Велика Британија, со хеликоптер ги превезуваа преживеаните на болнички бродови во близина на брегот, а некои залихи беа фрлени на островот со падобран. Телетонот „Надеж за Хаити“ на 22 јануари собори рекорди собирајќи 58 милиони долари за еден ден.

Иако хуманитарниот одговор беше непосреден и огромен, осакатената инфраструктура на Хаити ја отежна испораката на помош. Ситуацијата сè уште беше класифицирана како вонредна состојба шест месеци по земјотресот. Милион луѓе на островот живееја во шатори, а епидемијата на колера која започна во октомври однесе повеќе од 3.300 животи. Дали Хаити целосно закрепнал или не е прашање на дебата, но ефектите од земјотресот беа видливи во следната деценија.