1 јануари во историјата – Револуцијата на Кастро ја презеде власта на Куба

На 1 јануари 1959 година, соочувајќи се со народната револуција предводена од Движењето 26 јули на Фидел Кастро, кубанскиот диктатор Фулхенсио Батиста побегна од островската држава. Среде славење и хаос во кубанскиот главен град Хавана, САД дебатираа како најдобро да се справат со радикалниот Кастро и застрашувачките татнеж на антиамериканизмот во Куба.

Владата на САД го поддржа Батиста, поранешен војник и кубански диктатор од 1933 до 1944 година, кој ја презеде власта по втор пат со државен удар во 1952 година. Откако Кастро и група следбеници, вклучително и јужноамериканскиот револуционер Че Гевара (1928-1967), се истоварија на Куба за да го соборат диктаторот во декември 1956 година, САД продолжија да го поддржуваат Батиста. Сомничави во она што тие веруваа дека е левичарската идеологија на Кастро и загрижени дека неговите крајни цели би можеле да вклучуваат напади врз значајните инвестиции и имот на САД во Куба, американските власти беа речиси едногласни во спротивставувањето на неговото револуционерно движење.

Кубанската поддршка за револуцијата на Кастро, сепак, порасна кон крајот на 1950-тите, делумно поради неговата харизма и националистичка реторика, но и поради сѐ позачестената корупција, алчност, бруталност и неефикасност во владата на Батиста. Оваа реалност ги принуди САД полека да ја повлечат својата поддршка од Батиста и да започнат со потрага по алтернатива во Куба и на диктаторот и на Кастро; овие напори не успеаја.

На 1 јануари 1959 година, Батиста и голем број негови поддржувачи избегаа од Куба во Доминиканската Република. Десетици илјади Кубанци (и илјадници кубански Американци во САД) го прославија крајот на режимот на диктаторот. Поддржувачите на Кастро брзо тргнаа да ја воспостават својата моќ. За привремен претседател беше именуван судијата Мануел Урутија. Кастро и неговата група герилски борци триумфално влегоа во Хавана на 7 јануари.

Ставот на САД кон новата револуционерна влада набрзо се промени од претпазливо сомнителен во целосно непријателски. Откако Кастро го национализираше имотот во американска сопственост, се здружи со Комунистичката партија и стана попријателски со Советскиот Сојуз, американскиот непријател од Студената војна, САД ги прекинаа дипломатските и економските врски со Куба и воведоа трговско и патничко ембарго кое останува на сила, иако некои ограничувањата беа олабавени за време на администрацијата на Обама. Во април 1961 година, САД ја започнаа инвазијата на Заливот на свињите, неуспешен обид да се отстрани Кастро од власт. Последователните тајни операции за соборување на Кастро, роден на 13 август 1926 година, не успеаја и тој стана еден од најдолго владејачките шефови на држави во светот. Фулхенсио Батиста почина во Шпанија на 72-годишна возраст на 6 август 1973 година. Кон крајот на јули 2006 година, болниот Фидел Кастро привремено му ја отстапи власта на својот помлад брат Раул. Фидел Кастро официјално се повлече во февруари 2008 година; почина на 25 ноември 2016 година.